StädteRegion

“Wederom, teruggekeerd uit verre landen, ben ik verwonderd bij het zien van mijn vaderland. Vanaf het plateau van de Haag kijk ik dronken van vreugde het dal in. Ja, dat is het nog altijd, mijn mooie oude vaderland.” Met deze woorden van eerlijke ontroering beschijft de bekende Monschauer streekdichter Ludwig Mathar in 1927 zijn boven alles gewaardeerde thuisstad. Dat is tegenwoordig nauwelijks anders.

Wie zijn blik over de noordelijke Eifel laat glijden, blijft met zijn ogen hangen aan vakwerk, leisteen, stapelmuren en nauwe steegjes in Monschau, aan in de wind wiegende boomhagen in het landschap, uitgestrekte bossen en schrale veen-hoogvlaktes. Het onmiskenbare karakter van de Eifel wordt rondom Monschau bij elke stap zichtbaar en doet zich aan de bezoeker in de wisseling der jaargetijden voor als een perfect door de natuur geënsceneerd schouwspel.

Gelukkig, hij die op het platteland woont! Het open landschap van de Noord-Eifel wordt opgesplitst door een rond 400 kilometer lang netwerk van heggen; minstens net zoveel indruk echter maken de meer dan 500 heggen rond huizen in het gemeentegebied Monschau, die oude en nieuwe bouwwerken als groene muren omringen. Aan bijzonder fraaie exemplaren is het onder meer te danken dat Höfen onderscheiden werd als Bundesgolddorf, als bijzonder fraai dorp. De narcissenweiden in het Perlen- en Fuhrtsbeekdal liggen hier vrijwel naast de huisdeur. De Stehling bij Mützenich prijkt uit het middelgebergtelandschap met zijn 666 meter als hoogste berg in de StadsRegio Aken. Boven het klooster Gut Reichenstein schittert de 100 jaar oude Eifeldom in Kalterherberg.

Aan het 800 jaar oude Kasteel Monschau is de instelling van de stad om kunst, cultuur en natuur als succesmodel te combineren, optimaal te zien. Hier vindt sinds tien jaar in de zomer een festival op de binnenplaats van het kasteel plaats. In het dal ligt niet minder verheven en present het Rode Huis, wiens bouwheer, de lakenfabrikant Johann Heinrich Scheibler, in het midden van de 18e eeuw zo’n 6000 mensen in dienst had. Het absoluut kalkvrije water van de Roer stond garant voor de grote bloei van de lakenindustrie. 

Talloze kunstexposities, maar ook menige provocerende straatactie vestigden Monschaus betekenis als cultuurstad, en tegenwoordig is elke bewoner van Monschau er trots op dat niemand minder dan de beroemde projectkunstenaar Christo degene was die in 1971 Haller en kasteel verpakte in polypropyleen-folie. 

Een groot geluk voor de regio en voor Monschau was in 2004 de  inrichting van het Nationaalpark Eifel, want zo ontstond de situatie dat Monschau nu het midden vormt tussen twee schitterende natuurgebieden. Richting de Belgische grens liggen de Hoge Venen, al in 1957 uitgeroepen tot beschermd natuurgebied van Europese rang.

Duizenden mensen kuieren tegenwoordig op mooie dagen door het historische centrum, maar een museumstadje wil Monschau niet worden. Dat zou beneden haar waarde zijn. En hier zijn we weer aanbeland bij Ludwig Mathar, die zijn stad terecht een literair monument schonk: “Dan krijgt men waarachtig een geweldig verlangen, een sneller bonzend hart, een onbedwingbare en tomeloze honger om onder te duiken in deze poel van zo vele heerlijkheden.”